Powikłania nieleczonej cukrzycy – jak się chronić?

(profilaktyka, dieta, znaczenie regularnych badań)

Cukrzyca to choroba przewlekła, która dotyka coraz większą część społeczeństwa. Szacuje się, że w Polsce choruje na nią ponad 3 mln osób, a wiele kolejnych nie jest świadomych swojego stanu. Niebezpieczeństwo nieleczonej lub źle kontrolowanej cukrzycy polega na tym, że prowadzi ona do stopniowego uszkadzania wielu narządów – oczu, nerek, serca czy układu nerwowego. Dobra wiadomość? Wiele powikłań można skutecznie opóźnić lub całkowicie im zapobiec, jeśli odpowiednio wcześnie zadbamy o diagnostykę i profilaktykę.

Czym grozi nieleczona cukrzyca?

Nieleczona cukrzyca prowadzi do zaburzeń w metabolizmie glukozy, tłuszczów i białek. Przewlekle utrzymujący się wysoki poziom cukru (hiperglikemia) powoduje uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów. W efekcie dochodzi do rozwoju powikłań:

Powikłania mikroangiopatyczne (dotyczące małych naczyń):

Retinopatia cukrzycowa – uszkodzenie naczyń siatkówki oka prowadzące do pogorszenia widzenia, a nawet ślepoty.
Nefropatia cukrzycowa – upośledzenie pracy nerek, które w skrajnych przypadkach prowadzi do ich niewydolności.
Neuropatia cukrzycowa – uszkodzenie nerwów objawiające się mrowieniem, bólem, zaburzeniami czucia, szczególnie w stopach.

Powikłania makroangiopatyczne (duże naczynia):

Choroba wieńcowa i zawały serca.
Udar mózgu.
Choroba tętnic obwodowych – prowadząca do niedokrwienia kończyn, tzw. „stopy cukrzycowej”.

Te powikłania nie pojawiają się nagle – rozwijają się latami, często bezobjawowo. Dlatego kluczowa jest wczesna diagnostyka.

Jak się chronić przed powikłaniami?

1️ Regularne badania

Systematyczna kontrola stanu zdrowia to fundament profilaktyki. Osoby z cukrzycą (i w grupie ryzyka) powinny:

badać poziom glukozy na czczo, po posiłku oraz hemoglobinę glikowaną (HbA1c);
kontrolować profil lipidowy (cholesterol całkowity, LDL, HDL, trójglicerydy);
wykonywać badania funkcji nerek (kreatynina, eGFR, mikroalbuminuria);
badać dno oka co najmniej raz w roku;
oceniać czucie w stopach i krążenie obwodowe;
monitorować ciśnienie tętnicze i masę ciała.

U nas znajdziesz panele badań, które pomagają kompleksowo monitorować stan zdrowia: https://artemidalab.pl/cennik-badan/

2️ Dieta – codzienna profilaktyka

Dieta ma ogromne znaczenie w profilaktyce i leczeniu cukrzycy. Nie chodzi o restrykcyjne ograniczenia, lecz o świadome wybory:

Jedz regularnie, unikaj długich przerw.
Stawiaj na produkty o niskim indeksie glikemicznym – warzywa, pełnoziarniste zboża, kasze, rośliny strączkowe.
Ogranicz cukry proste i żywność przetworzoną.
Wybieraj zdrowe tłuszcze – oliwa z oliwek, awokado, ryby.
W każdym posiłku łącz białko + błonnik, które stabilizują poziom glukozy.
Pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu i aktywności fizycznej.

Zbilansowana dieta może nie tylko zapobiec powikłaniom, ale również pomóc w cofnięciu pierwszych zmian metabolicznych.

3️ Styl życia i aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna poprawia wrażliwość tkanek na insulinę, pomaga utrzymać prawidłową masę ciała i wspiera serce.

Staraj się być aktywny co najmniej 150 minut tygodniowo.
Spacer, jazda na rowerze, pływanie – każdy ruch się liczy!
Zadbaj o sen i redukcję stresu, który nasila zaburzenia metaboliczne.

4️ Wczesna diagnostyka i edukacja

Regularne wizyty u diabetologa i edukacja zdrowotna są równie ważne jak same badania. Wiedza o chorobie i jej konsekwencjach to pierwszy krok do skutecznej profilaktyki.

Podsumowanie

Cukrzyca to choroba przewlekła, ale dzięki odpowiednim działaniom można z nią żyć długo i zdrowo. Kluczem jest profilaktyka, zbilansowana dieta, aktywność fizyczna i regularne badania.

Link do badań:
https://artemidalab.pl/cennik-badan/