Elastaza trzustkowa w kale

Oznaczanie elastazy trzustkowej w kale jest istotnym narzędziem w diagnostyce zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki. Elastaza-1 jest produkowana przez zewnątrzwydzielniczą część trzustki i znajduje się w soku trzustkowym, który jest wydzielany do dwunastnicy. W kale elastaza występuje w swojej niezmienionej formie. Badanie poziomu elastazy w kale jest uważane za jedno z najczulszych oraz najprostszych metod diagnostycznych dla wykrywania niewydolności trzustki.

Czułość tego testu wynosi około 60% w przypadku łagodnej niewydolności, 80-100% w umiarkowanej oraz osiąga 100% w przypadku ostrej niewydolności. Ze względu na niewielką zmienność stężenia elastazy, która wynosi około 15% w różnych dniach, powtarzanie badania zaleca się jedynie w sytuacji, gdy wyniki znajdują się w pobliżu wartości granicznej (około 200 µg/g kału).

Test ten jest bardziej czuły niż oznaczenie chymotrypsyny, a jego wyniki nie są uzależnione od obecności egzogennych enzymów trzustkowych. Jedynym ograniczeniem jest stosunkowo niska czułość w łagodnych postaciach niewydolności trzustki. Badanie to znajduje zastosowanie jako przesiewowe narzędzie diagnostyczne w przypadku dzieci chorych na mukowiscydozę oraz do monitorowania zaostrzeń w przewlekłej niewydolności trzustki. Zostały również zidentyfikowane pewne powiązania między stężeniem elastazy w kale a celiakią, chorobami zapalnymi jelit, cukrzycą typu 1 oraz przerostem bakteryjnym jelit.