Androstendion

Androstendion to steroidowy hormon androgenowy, który powstaje nie tylko w korze nadnerczy, ale także w gonadach. Jest kluczowym prekursorem silnych hormonów androgenowych oraz estrogenów, takich jak testosteron i estron. Poziom androstendionu w osoczu zaczyna wzrastać około siódmego roku życia, osiągając szczyt przed trzydziestym rokiem życia, po czym następuje jego stopniowy spadek. W ciągu dnia stężenie tego hormonu wykazuje zmiany, osiągając najwyższe wartości rano, a najniższe nocą, przy czym mogą występować mniejsze fluktuacje w czasie między tymi ekstremami.

W trakcie cyklu miesiączkowego stężenie androstendionu może podwajać się dzięki produkcji w pęcherzyku Graafa, osiągając maksimum w okolicach owulacji. W tym czasie może przenieść się powyżej normy referencyjnej (środkowych 95 procent wyników prawidłowych). Jego poziom wzrasta również w trakcie ciąży oraz przy intensywnym wysiłku fizycznym. Utrzymujący się, patologiczny wzrost androstendionu jest związany z hirsutyzmem i wirylizacją. W okresie menopauzy androstendion staje się głównym źródłem estronu, dzięki jego przekształceniu w tkance tłuszczowej. U kobiet z otyłością mogą występować krwawienia miesiączkowe wywołane wysokim poziomem estrogenu. Podwyższone stężenie androstendionu obserwuje się także w przypadku zespołu policystycznych jajników, wrodzonego przerostu kory nadnerczy, a także w niektórych przypadkach zespołu Cushinga oraz w nowotworach jajników i jąder.

Synteza androstendionu w nadnerczach jest regulowana przez ACTH, natomiast w gonadach kontrolują ją gonadotropiny.