DHEA

Dehydroepiandrosteron (DHEA) oraz jego siarczan (DHEA-SO4) są kluczowymi androgenami produkowanymi przez nadnercza. Spadek ich wydzielania przyczynia się do procesu starzenia organizmu. DHEA jest steroidowym hormonem, z którego ponad 99% występuje w formie DHEA-SO4. Choć DHEA jest słabo androgenny, może być przekształcany w silniejsze androgeny, takie jak testosteron, co czyni go użytecznym w diagnostyce nadmiaru androgenów (np. hirsutyzm).

DHEA-SO4, wydzielany szybciej niż DHEA, ma znacznie wyższe stężenie w krwi (100-500 razy więcej niż testosteron) i nie wiąże się z SHBG, co czyni go stabilnym wskaźnikiem wydzielania androgenów. Pomiar DHEA-SO4 razem z wolnym testosteronem pozwala na identyfikację hiperandrogenizmu u kobiet oraz problemów z dojrzewaniem u chłopców.

Około 50% DHEA w osoczu pochodzi z nadnerczy, a pozostałe z jąder i układu nerwowego. DHEA-SO4 powstaje z DHEA i jest formą krążącą w krwi, podczas gdy DHEA metabolizuje się do androgenów i estrogenów. Poziom DHEA-SO4 rośnie od 6-8 roku życia, a potem zaczyna maleć po 30. roku życia. Ciąża i antykoncepcja wpływają na jego stężenie. Wysokie poziomy DHEA-SO4 u mężczyzn mogą być niezauważone, ale u kobiet powodują zaburzenia miesiączkowania oraz wirylizację. U dzieci przed dojrzewaniem mogą wystąpić: przedwczesne objawy dojrzewania – u chłopców lub wirylizacja – u dziewczynek.