FT3

FT3 (wolna trijodotyronina)

T3 – czyli trójjodotyronina to hormon tarczycy wydzielany przez komórki pęcherzykowe tarczycy do wnętrza pęcherzyków. fT3 to frakcja niezwiązana z białkami transportowymi, jest parametrem stabilnym. Służy do oceny czynności tarczycy.

Badanie wykonywane jest najczęściej po uzyskaniu niejednoznacznych wyników TSH i fT4 (tyroksyny).
Podwyższony poziom fT3 wskazuje na nadczynność tarczycy, analogicznie obniżone wartości wiążą się z niedoczynnością gruczołu tarczowego. Wskazaniem do wykonania badania są objawy nadczynności tarczycy, którym towarzyszą: obniżony poziom TSH przy prawidłowym stężeniu fT4. Wartość fT3 pozwala na zróżnicowanie takich jednostek chorobowych jak: subkliniczna nadczynność tarczycy (fT3 – w zakresie wartości referencyjnych) i tyreotoksykoza (fT3 – podwyższone).
Ocena wolnej formy hormonów tarczycy pozwala na wyeliminowanie wpływu poziomu białek transportujących. T3 (trójjodotyronina), występuje w organizmie w stężeniach dużo niższych niż T4. Wykazuje jednak 50 krotnie większą aktywność biologiczną w porównaniu z tyroksyną. T3 jest produkowana przez tarczycę, ale w ponad 60 % powstaje w tkankach obwodowych na drodze dejodynacji (usunięcie jednego atomu jodu) tyroksyny. We krwi hormony tarczycy są transportowane przez białka nośnikowe, które produkowane są w wątrobie. Należą do nich alfa globulina (TBG) i prealbumina (TBPA), nieswoisty nośnik albuminowy (TBA). W postaci związanej jodotyroniny są nieaktywne hormonalnie, stanowią swoisty magazyn. W krwioobiegu ok. 0,3% T3 znajduje się w postaci aktywnej (fT3), mającej działanie biologiczne poprzez przeniknięcie do wnętrza komórki.

Hormony tarczycy wykazują działanie na gospodarkę lipidową oraz węglowodanową.

W stanie hipertyreozy– czyli nadczynności gruczołu tarczowego, zauważalne mogą być następujące objawy:
• hiperglikemia – hormony te stymulują rozpad glikogenu w komórkach, co prowadzi do wzrostu poziomu glukozy we krwi powyżej wartości referencyjnych
• spadek poziomu cholesterolu we krwi – hormony te mają działanie kataboliczne na tkankę tłuszczową
• zauważalny może być wzrost wydalania moczu

Hipotyreoza – niedoczynność tarczycy to stan, w którym tarczyca produkuje zbyt małe ilości hormonów: trójjodotyroniny oraz tyroksyny. Ma to wpływ na:
• funkcjonowanie gospodarki węglowodanowej – w warunkach prawidłowych hormony tarczycy przyspieszają wchłanianie węglowodanów w jelitach. W przypadku obniżonych ich stężeń dochodzi do obniżenia wchłaniania, co w konsekwencji prowadzi do hipoglikemii (poziom glukozy we krwi poniżej wartości referencyjnych)
• lipolizę w tkance tłuszczowej – przy niedoczynności tarczycy mamy do czynienia z osłabieniem lipolizy, co z kolei skutkuje podwyższonym stężeniem cholesterolu
• kumulację wody w organizmie, spadek wydalania m.in. wapnia.

Podczas interpretacji wyniku, należy pamiętać, że na wysokość stężenia TSH, T4, fT4, T3 oraz fT3, oprócz stanu czynnościowego tarczycy mają wpływ:
• wiek;
• dieta;
• pojemność białek transportujących hormony tarczycy;
• przyjmowane leki;
• choroby współistniejące.