OB (odczyn Biernackiego)

Odczyn Biernackiego (OB), znany również jako test opadania, jest przesiewowym badaniem laboratoryjnym, które pozwala na wykrywanie oraz monitorowanie przewlekłych stanów zapalnych w organizmie. Jego wyniki są powiązane ze zmianami w stężeniu różnych białek we krwi, w tym białek ostrej fazy oraz immunoglobulin. Badanie to ma istotne zastosowanie w diagnozowaniu szerokiego wachlarza schorzeń związanych ze stanem zapalnym, takich jak choroby tkanki łącznej (kolagenozy), choroby zakaźne (zwłaszcza te o podłożu bakteryjnym), schorzenia nerek, a także nowotwory, w tym te powodujące produkcję nieprawidłowych białek – paraprotein.

Podwyższone wartości OB mogą sugerować obecność przewlekłych patologii i odzwierciedlają zmiany w składzie krwi, głównie dotyczące wzrostu stężenia białek ostrej fazy oraz globulin, co prowadzi do zwiększonej szybkości opadania erytrocytów. Wysoki wynik OB jest typowy dla wielu stanów chorobowych, takich jak bakteryjne zakażenia, choroby zapalne tkanki łącznej, schorzenia nerek, niedobory białkowe, zespół utraty białka, nowotwory nabłonkowe oraz zaburzenia krwi (np. szpiczak, białaczka, czerwienica, anemia).

Wartość OB zależy od składu białek osocza oraz elementów morfotycznych krwi. Badanie to stanowi istotną podstawę do wstępnej oceny ewentualnych nieprawidłowości wynikających z dysproteinemii, czyli zaburzeń w stężeniu i proporcjach frakcji białkowych, lub znaczących zmian w ilości elementów morfotycznych, co wpływa na szybkość opadania krwinek czerwonych w standardowym środowisku pomiarowym. Oddziaływanie białek osocza z powierzchnią erytrocytów może zmieniać zewnętrzny potencjał ich błony komórkowej, a niektóre białka, takie jak przeciwciała klasy IgM oraz fibrynogen, mogą bezpośrednio łączyć się z erytrocytami. Te mechanizmy oddziałują na stopień agregacji erytrocytów, co z kolei wpływa na ich prędkość opadania w osoczu.